داریوش مودبیان کارگردان، مدرس و مترجم تئاتر که این روزها تله تئاترهای قدیمی با ترجمه و کارگردانی وی از شبکه چهار سیما پخش می‌شود در گفتگو با خبرنگار مهر درباره برنامه‌ریزی‌های نامناسب مسئولان برای روزهایی کرونایی هنرمندان و بی‌علاقگی آنها برای تولید تله تئاترهای جدید گفت: متاسفم که کارگزار اصلی این طرح که در این شرایط و یا حتی پیش از بحران کرونا و تعطیلی فعالیت‌های تئاتری می‌توانست تولید کننده تله تئاتر باشد، تمایلی به تولید چنین آثاری نشان نمی‌دهد و پیشنهادات ما و مخصوصاً هنرمندانی را که در این راه زحمت کشیدند، کاردان این کار هستند و بعد از انقلاب کارهای بسیار زیادی در این زمینه کردند، بی پاسخ می‌گذارد.
وی ادامه داد: تولید تله تئاتر از چند جنبه اهمیت دارد و می‌تواند به تئاتر صحنه‌ای نیز کمک می‌کند. وقتی به تاریخ تئاتر رجوع می‌کنیم، می‌بینیم در زمان توقف تئاتر و به طور مثال در کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ که تئاترها تعطیل شده و می‌سوزند و گروه‌های تئاتری از بین می‌روند ما با خلائی در تئاتر روبرو می‌شویم اما در سال ۱۳۳۸ شاهد هستیم که به پیشنهاد دکتر فروغ تئاتر تلویزیونی روی کار می‌آید. آن زمان با امکانات محدودی این طرح شکل می‌گیرد و تئاترهای تلویزیونی به صورت زنده از تلویزیون پخش می‌شوند. شب‌های چهارشنبه ۵ گروه تئاتری در اداره هنرهای دراماتیک کنار هم جمع می‌شوند و تئاترهای تلویزیونی را ضبط می‌کردند. این افراد جریانی را به وجود آوردند که به راه اندازی و رونق تئاتر صحنه‌ای کمک زیادی کرد.
این کارگردان تئاتر متذکر شد: در این جریان بسیاری از نویسندگان و بازیگران شناخته شده ایران مثل علی نصیریان، بهرام بیضایی، غلامحسین ساعدی، عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی، جعفر والی و بسیاری دیگر از طریق تلویزیون خودشان را به مردم شناساندند و زمانی که در سال ۴۴ تئاتر ۲۵ بهمن سابق که امروز به نام سنگلج شناخته می‌شود، افتتاح شد مردم از طریق آشنایی که با این هنرمندان از طریق تئاترهای تلویزیونی پیدا کرده بودند مخاطب تئاتر شدند.
پشتوانه تئاتر در دهه ۴۰ تلویزیون بود
مولف کتاب «طنزآوران جهان نمایش» با اشاره به نقش تلویزیون در رونق جریان‌های تئاتری نزد مردم بیان کرد: یکی از پشتوانه‌های ما برای راه افتادن جریان تئاتری و البته هنرهای دیگر در دهه ۴۰ همین حمایت تلویزیون بود، همانطور که در سال‌های ۲۰ و ۳۰ رادیو باعث رونق موسیقی در کشور می‌شود. با رجوع دوباره به تاریخ بعد از انقلاب هم شاهد هستیم که بعد از رونق اولیه تئاتر دوباره با وقفه و رخوت در این عرصه روبرو می‌شویم. من به خوبی به یاد دارم زمانی که در سال‌های ۶۰ شروع کردیم به تولید تله تئاتر از نویسندگان برجسته، باعث شد که مدیران هم به تئاتر بهای بیشتری بدهند و بین سال‌های ۶۵ تا ۷۰ تئاتر صحنه‌ای هم دوباره رونق گرفت. در حال حاضر نیز با دوران تازه‌ای از وقفه در تئاتر روبرو هستیم و یک سالی است که تئاتر صحنه‌ای به اجبار یک بیماری جهانی دچار مشکل شده و به سمت ورشکستگی پیش می‌رود.
مودبیان تصریح کرد: ابتدا مسئولان ما باید به این فکر باشند که از چه طریقی می‌توانند تئاتر را نجات دهند که یکی از این راه‌ها تلویزیون است اما برای عملی شدن این طرح لازم است که اجماعی تشکیل شود و از سردمداران تئاتر تلویزیونی که در این زمینه تجربه دارند، مشورت بگیرند. مرکز پژوهش‌های صدا و سیما ۲ کتاب از تله تئاترها و دست‌اندرکاران تولید این آثار منتشر کرده است که برای فراخواندن افراد با تجربه و کارشناس می‌توانند از این کتاب‌ها کمک بگیرند. این پیشنهاد باید از طرف مدیران تلویزیون مطرح شود.
کارگردان تله تئاتر «با جناق‌ها» یادآور شد: من بیش از ۵۰ تئاتر تلویزیونی تنها در دوران پس از انقلاب تولید کرده‌ام و در دوران جنگ با نیت خیر و نگاه مثبتی که از سوی هر ۲ طرف وجود داشت کارهایی انجام دادیم که ماندگار شده است و در حال حاضر همین آثار را دوباره پخش می‌کنند. افتخار دیده شدن و استقبال از این آثار در طول سال‌های متمادی می‌تواند برای هر ۲ طرف یعنی هم مسئولان و هم هنرمندان و پدیدآورندگان کار باشد. تلویزیون یکی از راه‌ها و به گمانم راه اصلی برای تولید تئاتر تلویزیونی است و در کوتاه مدت هم جواب می‌دهد. تلویزیون می‌تواند با مشورت گرفتن از افراد متخصص یک گروه تولید برای ساخته شدن آثار جذاب و فاخر تولید کند.
تله‌تئاترهایی که سرمایه ملی هستند
وی افزود: حتی برای انتخاب آثار در پخش مجدد این تله تئاترها که به گمانم سرمایه ملی ما هستند هم می‌توانند از ما مشورت بگیرند و برنامه‌ای ترکیبی درست کنند که در قلبش پخش تله تئاتر باشد و در کنارش از کارگردان، مترجم و بازیگران کارها دعوت کنند که درباره این آثار توضیح داده و آنها را بررسی کنند تا معرفی درستی از این آثار صورت گیرد. متاسفانه تلویزیون ما به معنای واقعی تبلیغ کارهای خودش را نمی‌کند اما بسیاری از فیلم‌های خارجی را در برنامه‌های مختلف نقد و بررسی می‌کنند که در نهایت تاثیری در تولید سینمای ما ندارد.
مودبیان در پایان صحبت‌هایش اضافه کرد: ما حتی می‌توانیم تولید تئاتر آنلاین برای پخش اینترنتی داشته باشیم که البته آن هم نیازمند یک متولی است. این روزها فرهنگسراها خالی هستند در حالی که می‌توان آنها را در اختیار گروه‌های تئاتری قرار داد تا کارشان را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تمرین کنند. برای چنین کاری نیاز به سرمایه گذاری و اسپانسر است که در همه جای دنیا شهرداری‌ها این کار را انجام می‌دهند.
نظر شما